De toepassing van azijn als geneesmiddel heeft een lange traditie. Azijn werkt antioxidatief, bloedsuikerregulerend, cholesterolverlagend, bloeddrukverlagend en antimicrobieel.(1)
In dit artikel lees je over azijn en de bloedsuiker, hoeveel azijn je nu écht nodig hebt, over de niet bewezen effecten van azijn en voor welke azijn je het beste kunt kiezen.
Vanwege de bloedsuikerregulerende effecten van azijn werd azijn al lang vóórdat er medicijnen waren, ingezet bij diabetes. Azijn reguleert de bloedsuikerspiegel na hoogglycemische maaltijden (zoals witmeel en suiker)(2), doordat azijn de cellen helpt beter en effectiever de suiker uit het bloed op te nemen.(3)
Azijn en de bloedsuikerspiegel
Dit effect is vooral bij personen met een voorstadium diabetes type 2 interessant, omdat bij deze ziekte de insulinesensitiviteit van de cellen aangedaan is en door gelijktijdige toevoer van azijn bij de maaltijden deze verbeterd kon worden.(4)
Afbeelding 1 laat zien wat het effect is van azijn op de bloedsuiker- en de insulinespiegel na het eten van een maaltijd (bagel of sinaasappelsap).(5)
De piek is duidelijk minder hoog bij het nemen van 20 ml azijn (1,3 eetlepel) dan bij dezelfde maaltijd zonder azijn.
Misschien is het ook geen toeval dat sommige traditionele gerechten, die een sterke bloedsuikerpiek zouden veroorzaken, vaak met azijn worden bereid.
Bijvoorbeeld wordt de witte rijst in sushi steeds met rijstazijn klaargemaakt, welke de bloedsuikerpiek na het eten daarvan met ongeveer een 1/3 reduceert. (6)
Ook kon het eten van augurken in plaats van verse komkommer de bloedsuikerpiek na het eten van wit brood met 1/3 reduceren.(7) Daarom is het ook slim om hoogglycemische voedingsmiddelen zoals rijst, witbrood en aardappelen samen met azijn te eten.
Een ander goed voorbeeld is aardappelsalade. Door het afkoelen van de aardappelen daalt de glycemische index, omdat een deel van het zetmeel in de aardappelen een resistent (onverteerbaar) zetmeel wordt. Door de toevoeging van azijn kan de bloedsuikerpiek nog meer worden gereguleerd.
Misschien is het ook geen toeval dat sommige traditionele gerechten vaak met azijn worden bereid
Hoeveel azijn heb ik nodig?
Het toevoegen van een eetlepel azijn bij twee maaltijden per dag (in totaal 2 EL) verbeterde in een studie niet alleen de bloedsuikerpiek na het eten van een maaltijd, maar ook de nuchter bloedsuikerpiek van personen met een hoog risico op diabetes type 2. En dat effect was zelfs sterker dan van de alom bekende medicatie metformine!(8)
Ook de zogenaamde laagtermijn bloedsuiker (HbA1c) kon door het nemen van 2 EL per dag aardig gereduceerd worden.
Bovendien zorgt azijn voor een beter verzadigingsgevoel en werkt daarom ondersteunend bij het afvallen.(9) Binnen 8 weken konden de bloedvetwaardes (cholesterol en triglycerides) worden verbeterd door azijn.(10) Reeds 2 EL azijn per dag zijn voldoende voor de positieve effecten op de bloedsuiker na hoogglycemische maaltijden.(11)
Twee eetlepels azijn per dag (30 ml) bij een maaltijd, zo blijkt uit studies, is zonder bijwerkingen en onschadelijk.(12) Zelfs 3 EL per dag, dus bij iedere maaltijd, blijkt ook nog onschadelijk en vrij van bijwerkingen te zijn.(13) Meer dan 3 EL per dag zou je op lange termijn niet moeten nemen.
Reeds 2 EL azijn per dag zijn voldoende
Niet bewezen effecten van azijn
Het bloedsuikerregulerende effect van azijn is goed onderzocht, maar over andere toepassingen / wondereffecten van azijn, waarover vaak wordt gesproken, is nog onvoldoende onderzoek beschikbaar om te zeggen dat deze nuttig zijn. Bijvoorbeeld, het gebruik van azijn bij hoofdluizen op de hoofdhuid is ongevaarlijk (zolang het niet in de ogen komt) maar het werkt niet.
Ook is het gebruik van azijn om verkleuringen van tanden tegen te gaan af te raden. Het is weliswaar een effectieve methode om verkleuringen weg te halen(14), alleen kan azijn ook voor demineraliseren van de tanden zorgen en is daarom ook niet aan te raden. De nadelen overtreffen hier de voordelen.(15), (16) Dus appelazijn absoluut niet puur drinken. Altijd met een rietje en verdund in water. Trouwens, dat appelazijn het bloed reinigt, wanneer je het op nuchtere maag drinkt, is ook onzin.
Weliswaar een effectieve methode alleen kan azijn ook voor demineraliseren van de tanden zorgen
Welke azijn kies ik?
De keuze uit verschillende soorten azijn is heel groot en iedere hoogwaardige azijn soort kan gebruikt worden. In het bijzonder moet aandacht worden besteed aan de kwaliteit, omdat alleen echte wijnazijn uit 100% wijn bestaat. Deze moet niet worden verwisseld met een goedkope wijnazijn die uit 80% alcoholazijn en 20% echte wijnazijn bestaat.
Appelazijn ontstaat door appelsap te laten fermenteren. Appelazijn en wijnazijn worden meestal 1 jaar lang gefermenteerd.
Gourmet-azijn, zoals balsamico azijn uit druivenmost wordt tenminste 4 of zelfs 40 jaar gefermenteerd. Door deze lange tijd van opslag krijgen de soorten azijn uitzonderlijke aroma's en zijn daarom een groot culinair highlight.
Conclusie
Overdrijf het niet met azijn. 2-3 eetlepels per dag (1 EL bij iedere maaltijd) is meer dan genoeg voor het regulerende effect op de bloedsuiker. Combineer altijd een hoogglycemische maaltijd met wat appelazijn, zodat je de bloedsuiker- en insulinepiek na de maaltijd binnen de perken kunt houden. De overige wondereffecten, die vaak aan azijn worden toegeschreven, zijn (nog) niet wetenschappelijk bewezen en kunnen soms meer kwaad dan goed doen. Tot slot, azijn kan een hulpmiddel zijn bij het afvallen.
1) Budak, N.H., Aykin, E., Seydim, A.C., Greene, A.K. and Guzel‐Seydim, Z.B., 2014. Functional properties of vinegar. Journal of food science, 79(5), pp.R757-R764.
2) Liatis, S., Grammatikou, S., Poulia, K.A., Perrea, D., Makrilakis, K., Diakoumopoulou, E. and Katsilambros, N., 2010. Vinegar reduces postprandial hyperglycaemia in patients with type II diabetes when added to a high, but not to a low, glycaemic index meal. European journal of clinical nutrition, 64(7), pp.727-732.
3) Mitrou, P., Petsiou, E., Papakonstantinou, E., Maratou, E., Lambadiari, V., Dimitriadis, P., Spanoudi, F., Raptis, S.A. and Dimitriadis, G., 2015. The role of acetic acid on glucose uptake and blood flow rates in the skeletal muscle in humans with impaired glucose tolerance. European Journal of Clinical Nutrition, 69(6), pp.734-739.
(4) Mitrou, P., Petsiou, E., Papakonstantinou, E., Maratou, E., Lambadiari, V., Dimitriadis, P., Spanoudi, F., Raptis, S.A. and Dimitriadis, G., 2015. Vinegar consumption increases insulin-stimulated glucose uptake by the forearm muscle in humans with type 2 diabetes. Journal of diabetes research, 2015.
(5) Johnston, C.S. and Buller, A.J., 2005. Vinegar and peanut products as complementary foods to reduce postprandial glycemia. Journal of the American Dietetic Association, 105(12), pp.1939-1942.
(6) Sugiyama, M., Tang, A.C., Wakaki, Y. and Koyama, W., 2003. Glycemic index of single and mixed meal foods among common Japanese foods with white rice as a reference food. European journal of clinical nutrition, 57(6), pp.743-752.
(7) Östman, E.M., Liljeberg Elmståhl, H.G. and Björck, I.M., 2001. Inconsistency between glycemic and insulinemic responses to regular and fermented milk products. The American journal of clinical nutrition, 74(1), pp.96-100.
(8) Johnston, C.S., Quagliano, S. and White, S., 2013. Vinegar ingestion at mealtime reduced fasting blood glucose concentrations in healthy adults at risk for type 2 diabetes. Journal of Functional Foods, 5(4), pp.2007-2011.
(9) Östman, E., Granfeldt, Y., Persson, L. and Björck, I., 2005. Vinegar supplementation lowers glucose and insulin responses and increases satiety after a bread meal in healthy subjects. European journal of clinical nutrition, 59(9), pp.983-988.
(10) Beheshti, Z., Chan, Y.H., Nia, H.S., Hajihosseini, F., Nazari, R. and Shaabani, M., 2012. Influence of apple cider vinegar on blood lipids. Life Sci J, 9(4), pp.2431-40.
(11) Johnston, C.S., Steplewska, I., Long, C.A., Harris, L.N. and Ryals, R.H., 2010. Examination of the antiglycemic properties of vinegar in healthy adults. Annals of nutrition and metabolism, 56(1), pp.74-79.
(12) Kondo, T., Kishi, M., Fushimi, T., Ugajin, S. and Kaga, T., 2009. Vinegar intake reduces body weight, body fat mass, and serum triglyceride levels in obese Japanese subjects. Bioscience, biotechnology, and biochemistry, 73(8), pp.1837-1843.
(13) Kondo, T., Kishi, M., Fushimi, T., Ugajin, S. and Kaga, T., 2009. Vinegar intake reduces body weight, body fat mass, and serum triglyceride levels in obese Japanese subjects. Bioscience, biotechnology, and biochemistry, 73(8), pp.1837-1843.
(14) Zheng, L.W., Li, D.Z., Lu, J.Z., Hu, W., Chen, D. and Zhou, X.D., 2014. Effects of vinegar on tooth bleaching and dental hard tissues in vitro. Sichuan da xue xue bao. Yi xue ban= Journal of Sichuan University. Medical science edition, 45(6), pp.933-6.
(15) Willershausen, B. and Schulz-Dobrick, B., 2004. In vitro study on dental erosion provoked by various beverages using electron probe microanalysis. European journal of medical research, 9(9), pp.432-438.
(16) Gambon, D.L., Brand, H.S. and Veerman, E.C., 2012. Unhealthy weight loss. Erosion by apple cider vinegar. Nederlands tijdschrift voor tandheelkunde, 119(12), pp.589-591.
(17)
Comments